Med-Practic
Նվիրվում է վաստակաշատ ուսուցիչ Գրիգոր Շահյանին

Իրադարձություններ

Հայտարարություններ

Մեր հյուրն է

Հրատապ թեմա

 

Առողջապահության լրատու 16-17.2012

Բջջային բացահայտում

Բջջային բացահայտում

Ջոն Գյորդոնը և Սինյա Յամանական ապրում են Եվրասիայի տարբեր ծայրերի կղզիներում: Մեկը` Մեծ Բրիտանիայում, մյուսը` Ճապոնիայում: Նրանց բաժանում է ոչ միայն մոլորակի ամենամեծ մայրցամաքը, այլև տարիքային 30 տարվա տարբերությունը: Այս տարի երկու գիտնականներին միացրեց Նոբելյան մրցանակը ֆիզիոլոգիայի և բժշկության ոլորտում`«պլյուրիպատենտ ցողունային բջիջներում հասուն բջիջների վերածրագրավորման հնարավորությունների բացահայտման համար»: Փորձագետների կարծիքները համընկնում են, որ այդ աշխատանքներն իսկապես հնչեղ, առաջատար աշխատանքներ են: Ո՞րն է նրանց էությունը: 

 

Մեզանից յուրաքանչյուրը ժամանակին եղել է ցողունային բջիջների «հավաքածու», սկզբից, ընդհանրապես մեկ (այն կոչվում է զիգոտ), իսկ հետո, բաժանման շնորհիվ, խմբային: 

 

Ցողունային բջիջների առանձնահատկությունն այն է, որ դրանք կարողանում են դառնալ տարբեր օրգանների և հյուսվածքների բջիջներ: Գիտական լեզվով արտահայտված` դիֆերենցվել: Յուրաքանչյուր հաջորդ բաժանման ժամանակ  սաղմի բջիջներն ավելի ու ավելի շատ են տարբերվում միմյանցից, ի վերջո, ստանալով որոշակի «մասնագիտացում», մի մասը գլխուղեղ է դառնում, մյուս մասը` արյուն, երրորդները` ոսկոր և այլն: Պլյուրիպատենտ ցողունային բջիջները, մի տեսակ, միջանկյալ փուլ են կազմում: Դրանցից կարող է ձևավորվել օրգանիզմի ցանկացած հյուսվածք, բայց ընկերք դառնալ այլևս չեն կարող: Ժամանակի հետ այս բջիջները հնարավոր էր ստանալ  միայն սաղմերից, որովհետև շատ երկրներում դրանց օգտագործումն արգելված էր կամ սահմանափակված օրենքով: Քանի դեռ ճապոնացի Սինյա Յամանական հեղափոխություն չէր կատարել:

 

«Նա կարողացավ վերածրագրավորել հասուն բջիջը, դրա մեջ ներարկելով որոշակի գեներով վիրուսը,- ասում է ՌԳԱ Բջջաբանության ինստիտուտի ցողունային բջիջների մոլեկուլային կենսաբանության լաբորատորիայի վարիչ Ալեքսեյ Տոմիլինը: - Այդ գեները մտան բջջի ԴՆԹ-ի մեջ և փոխեցին դրա հատկությունները: Այդպես ապացուցվեց, որ գործնականում ցանկացած հասուն բջջի կարելի է ցողունայինի հատկություններ տալ: Դա գիտական առաջընթաց է և լուծում է տալիս էթիկական հարցին. այլևս հարկ չկա սաղմը քայքայել: Այսօր, Յամանակայի բացահայտման շնորհիվ, հնարավոր է դարձել լաբորատորիաներում մոդելավորել  և ուսումնասիրել բարդ հիվանդությունները, օրինակ, Պարկինսոնի հիվանդությունը»:

 

Ցողունային բջիջներն ավելի ու ավելի շատ են լայն կիրառություն գտնում բժշկության մեջ, մասնավորապես` տրանսպլանտոլոգիայում: Իսկ ժամանակին «ցողունային բջիջ» հասկացությունը գիտության մեջ ներդրել է հյուսվածաբան Ալեքսանդր Մաքսիմովը: 

Սկզբնաղբյուր. Առողջապահության լրատու 16-17.2012
Աղբյուր. med-practic.com
Հոդվածի հեղինակային (այլ սկզբնաղբյուրի առկայության դեպքում՝ էլեկտրոնային տարբերակի) իրավունքը պատկանում է med-practic.com կայքին
Share |

Հարցեր, պատասխաններ, մեկնաբանություններ

Կարդացեք նաև

Առողջապահության ոլորտի 2013թ. բյուջեի քննարկումները

Նոյեմբերի 1-ին ԱԺ առողջապահության, մայրության և մանկության հարցերի ու ֆինանսավարկային և բյուջետային հարցերի մշտական հանձնաժողովների համատեղ նիստում Արա Բաբլոյանի և Գագիկ Մինասյանի նախագահությամբ շարունակվեցին «ՀՀ  2013թ. պետական բյուջեի մասին» ՀՀ օրենքի նախագծի` առողջապահության ոլորտին վերաբերող քննարկումները...

Հրատապ թեմա Հայաստանում
Դ. Դումանյան. «Կարևոր ծրագրի իրականացման սկիզբն է դրվում»
Դ. Դումանյան. «Կարևոր ծրագրի իրականացման սկիզբն է դրվում»

ՀՀ առողջապահության նախարարին կից կոլեգիայի հերթական նիստում քննարկվեց Հայաստանի Հանրապետության կառավարության կողմից հաստատված «Առողջապահության ոլորտում պետական վերահսկողության...

Հրատապ թեմա Հայաստանում
Դեղերի գովազդին ներկայացվող պահանջներ

ՀՀ Առողջապահության նախարարությունը հետևողական գործընթաց է սկսել, որը վերաբերում է մեր հանրապետությունում դեղերի, բուժտեխնիկայի և բուժական մեթոդների գովազդի ընթացակարգին...

Դեղագործական շուկա Հրատապ թեմա Հայաստանում
Օրակարգում են մարզային խնդիրները

ՀՀ առողջապահության նախարար Դերենիկ Դումանյանի մոտ մարզպետարանների առողջապահության  բաժինների պետերի մասնակցությամբ այսօր կայացած գործակարգավարական հերթական խորհրդակցության ժամանակ քննարկվեցին ոլորտում առկա թերությունների...

Հրատապ թեմա Հայաստանում
Նախարարը Լոռու մարզում

ՀՀ առողջապահության նախարար Դերենիկ Դումանյանը երեկ աշխատանքային այցով Լոռու մարզում էր։ Մարզպետ Արթուր Նալբանդյանի ուղեկցությամբ նա առաջինը եղավ Ալավերդու բժշկական կենտրոնում...

Ռոտավիրուսային պատվաստումներ
Ռոտավիրուսային  պատվաստումներ

Վարակիչ հիվանդությունների կանխարգելման գործում կարևորելով պատվաստումների դերը` առողջապահության նախարարությունը որդեգրել է նոր ռազմավարություն...

Կանխարգելում Վարակաբանություն Հրատապ թեմա Հայաստանում
Դեղաբուժման հիմնավորումը հղիների ու սնուցող մայրերի ստոմատոլոգիական հիվանդությունների բուժման ժամանակ
Դեղաբուժման հիմնավորումը հղիների ու սնուցող մայրերի ստոմատոլոգիական հիվանդությունների բուժման ժամանակ

Նիտրոիմիդազոլի ածանցյալներ: Մետրոնիդազոլը (մետրոգիլ, տրիխոպոլ, ֆլագիլ) զգալիորեն մեծացնում է մարդու լիմֆոցիտներում պտղի վրա քաղցկեղածին ազդեցություն ունեցող քրոմոսոմային աբերացիաների հաճախությունը...

Հղիություն, ծննդաբերություն Դեղամիջոցներ Պերինատոլոգիա, մանկաբարձություն և ուրո-գինեկոլոգիա Ստոմատոլոգիա
Նոբելյան մրցանակ
Նոբելյան մրցանակ

Հայտարարվեցին Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրները: Այս տարի մրցանակի գումարը կազմել է մոտ 1,2 մլն դոլար: Իսկ բժշկության ոլորտում  մրցանակակիրները երկուսն են...

Պսորիազի համար պատասխանատու գենը
Պսորիազի համար պատասխանատու գենը

Գիտնականները հաստատում են, որ գտել են այն գենը, որը պատասխանատու է պսորիազի առաջացման և զարգացման համար...

Գենետիկա Մաշկաբանություն
Այսօրվա առողջ երեխան վաղվա քաղաքացին է
Այսօրվա առողջ երեխան վաղվա քաղաքացին է

ՀՀ առողջապահության նախարարության աջակցությամբ «Մանկական բժիշկների հայկական ասոցիացիան» «Մարիոթ» հյուրանոցի կոնֆերենց-սրահում նոյեմբերի 2-3-ը կազմակերպել էր մանկաբուժական ազգային երրորդ գիտաժողովը...

Առողջ երեխա
Ի՞նչ է քիմիաթերապիան
Ի՞նչ է քիմիաթերապիան

Լսել եմ, որ քաղցկեղով հիվանդներին հաճախ նշանակում են քիմիաթերապիայի կուրս: Ի՞նչ է դա և ինչպե՞ս է այն կատարվում: Գ.Գալոյան, ք. Հրազդան...

Բուժում Ուռուցքաբանություն
Քաղաքականությունը բժշկական առաջընթացի աջակից
Քաղաքականությունը բժշկական առաջընթացի աջակից

Բրիտանական Միացյալ թագավորությունը, շնորհիվ վերջին տասնամյակների բարեփոխումների, քարացած կարծրատիպերից հրաժարվելու, նորագույն տեխնոլոգիաները նպատակին ծառայեցնելու ջանքերի...

Հրատապ թեմա Աշխարհում
«H» և «N» վիրուսներ.աշնանային գրոհներ
«H» և «N» վիրուսներ.աշնանային գրոհներ

Սկսվել է այն ժամանակահատվածը, երբ մրսածության պատճառով առաջացող հիվանդությունների հաճախականությունն ավելանում է: Եվ, ինչպես ասում են, սարերի հետևում չէ նաև գրիպը...

Հրատապ թեմա Հայաստանում
Տղամարդիկ սիրո՞ւմ են, արդյոք, կարիերիստ կանանց
Տղամարդիկ սիրո՞ւմ են, արդյոք, կարիերիստ կանանց

Գործարար կնոջ համար դժվար է կյանքի ուղեկից գտնել: Ինչպես համատեղել պրոֆեսիոնալ աշխատանքը և կանացի երջանկությունը: Այս հարցի պատասխանը փորձում են գտնել հոգեբաններն ու փորձագետները...

Սեր, հարաբերություններ, ընտանիք Ես և կարիերան

ԱՄԵՆԱԸՆԹԵՐՑՎԱԾ ՀՈԴՎԱԾՆԵՐԸ